Νόσος Fabry (Fabry disease) – γονίδιο GLA

OMIM 301500

Η νόσος Fabry ανήκει στα λυσοσωμικά αθροιστικά νοσήματα (Lysosomal Storage Disorders, LSD’s) που περιλαμβάνουν πάνω από 50 σπάνια, γενετικά κληρονομούμενα μεταβολικά νοσήματα με συνολική επίπτωση περίπου 1:7700 γεννήσεις στο γενικό πληθυσμό. Στα λυσοσωμικά αθροιστικά νοσήματα συμβαίνουν διαταραχές στη λειτουργία ενός λυσοσωμικού ενζύμου που έχουν σαν αποτέλεσμα τη συσσώρευση ουσιών (υποστρωμάτων-στόχων) με επακόλουθο τη χρόνια και προοδευτική φθορά των κυττάρων, ιστών και οργάνων που επηρεάζονται.

Η νόσος του Fabry, μια από τις τρεις φυλοσύνδετες LSDs, αφορά τη διαταραχή του μεταβολισμού των γλυκοσφιγγολιπιδίων.

Οφείλεται στη μερική ή ολική ανεπάρκεια του λυσοσωμικού ενζύμου α-γαλακτοσιδάση Α (a-GAL A) η οποία οδηγεί σε σταδιακή συσσώρευση ουδέτερων αδιάσπαστων γλυκοσφιγγολιπιδίων και ιδιαίτερα του σφαιροτριαζυλοκεραμιδίου Gb-3 στους ιστούς και στο πλάσμα των ασθενών.

Τα γλυκοσφιγγολιπίδια εναποτίθενται σε όλη την επιφάνεια του σώματος και κυρίως στα λυσοσώματα των ενδοθηλιακών, επιθηλιακών και λείων μυϊκών κυττάρων του τοιχώματος των αιμοφόρων αγγείων.

Οι εναποθέσεις λιπιδίων παρατηρούνται επίσης στα επιθηλιακά κύτταρα του κερατοειδούς, στο σύνολο των κυττάρων των νεφρικών σπειραμάτων και σωληναρίων, στις καρδιακές μυϊκές ίνες και στα γαγγλιοκύτταρα του αυτόνομου νευρικού συστήματος.

Η συσσώρευση του κεραμιδίου οδηγεί αρχικά σε δυσλειτουργία των βασικών μεταβολικών διαδικασιών μέσα στο κύτταρο, φτάνοντας έτσι σε κυτταρικό θάνατο που οδηγεί τελικά σε προοδευτική δυσλειτουργία ζωτικών οργάνων.